• Το μάθημα εντάσσεται στα: Ιατροβιολογικά και Ιατρικά Μαθήματα
• Συντονιστής: Καθηγητής Α. Τσακρής
• Εργαστήριο: Εργαστήριο Μικροβιολογίας
• η-Τάξη  MED738

Μαθησιακά Αποτελέσματα

Ο φοιτητής με την ολοκλήρωση του μαθήματος θα πρέπει να είναι ικανός:

• Να περιγράφει τα βασικά στοιχεία παθογένειας των μικροοργανισμών, την αλληλεπίδραση μεταξύ τους και με τον ξενιστή. Να μπορεί να διαχωρίζει τους παθογόνους από τους ευκαιριακά παθογόνους μικροοργανισμούς.
• Να περιγράφει τις έννοιες του μικροβιώματος, της φυσιολογικής χλωρίδας, του αποικιστή και σαπρόφυτου.
• Να περιγράφει τις διαδικασίες ανάπτυξης των μικροοργανισμών και να μπορεί να ελέγχει και αξιολογεί μια καλλιέργεια βακτηρίου.
• Να περιγράφει τα βασικά στοιχεία ανοσολογίας λοιμώξεων και ποιοι ασθενείς θεωρούνται ανοσοκατεσταλμένοι, καθώς και τις ιδιαιτερότητες των ασθενών αυτών σε σχέση με τους ανοσοεπαρκείς.
• Να περιγράφει τις ομάδες αντιμικροβιακών φαρμάκων, τον τρόπο δράσης και τους μηχανισμούς αντοχής των μικροοργανισμών στα αντιβιοτικά.
• Να περιγράφει τις κύριες εργαστηριακές διαδικασίες διαγνωστικής λοιμώξεων (μικροσκόπηση, καλλιέργεια, ανίχνευση αντιγόνων και αντισωμάτων, ανίχνευση γενετικού υλικού, κλπ.), τις εφαρμογές τους, τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματά τους, σε σχέση με τον αιτιολογικό παράγοντα (μικροοργανισμό), την εστία λοίμωξης (πάσχων όργανο-σύστημα), την ανοσολογική κατάσταση ή άλλα επιδημιολογικά δεδομένα του ασθενούς.
• Να περιγράφει βασικά στοιχεία των κυριότερων παθογόνων μικροοργανισμών. Βακτήρια (Gram-Θετικά και Gram-αρνητικά, βακτηρίδια και κόκκοι, αερόβια, αναερόβια και μικροαερόφιλα, κλπ.), ιοί (DNA και RNA-ioi, κλπ.), μύκητες (ζυμομύκητες, υφομύκητες, δίμορφοι μύκητες, κλπ.), παράσιτα (πρωτόζωα, έλμινθες, κλπ.).
• Να περιγράφει τους ειδικούς μηχανισμούς παθογένειας και διαγνωστικές διαδικασίες ανά μικροοργανισμό και τις κύριες λοιμώξεις που αυτοί προκαλούν ανά συστήματα και όργανα.
• Να περιγράφει βασικά επιδημιολογικά στοιχεία και στοιχεία οικολογίας, με έμφαση στα Εθνικά και τοπικά δεδομένα της Ελλάδας και την σύγκριση αυτών με τα διεθνή.
• Να αναπτύσσει επικοινωνία του οδοντιάτρου με τον εργαστηριακό γιατρό.

Γενικές Ικανότητες

Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών. Αυτόνομη εργασία. Ομαδική εργασία. Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον. Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης.

Περιεχόμενο

Βασικές αρχές Μικροβιολογίας. Προκαρυωτικό και ευκαρυωτικό κύτταρο. Μεταβολισμός μικροοργανισμών και μικροβιακή ανάπτυξη. Γενετική μικροβίων, βιοτεχνολογία. Ταξινόμηση μικροοργανισμών. Αλληλεπίδραση μικροβίου και ξενιστή. Μικροβίωμα και φυσιολογική χλωρίδα, σαπρόφυτα και αποικιστές. Παθογένεια λοιμώξεων και μηχανισμοί παθογένειας μικροβίων. Επιδημιολογία λοιμώξεων. Αρχές ανοσολογίας. Φυσική και επίκτητη ανοσία. Ανοσολογία λοιμώξεων - παθογένεια και ανοσία. Διαγνωστική ανοσολογία. Αντιμικροβιακά φάρμακα. Μηχανισμοί δράσης και μηχανισμοί αντοχής. Επιδημιολογία αντοχής. Μικροοργανισμοί και λοιμώξεις ανά συστήματα. Στοιχεία περιβαλλοντικής και βιομηχανικής μικροβιολογίας. Βακτηριολογία. Ιολογία. Μυκητολογία. Παρασιτολογία. Νοσοκομειακές λοιμώξεις και λοιμώξεις σε ανοσοκατεσταλμένους.

Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι

• Παράδοση, Εργαστηριακή άσκηση (πρόσωπο με πρόσωπο)

Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας

• Παρουσιάσεις σε power point
• Ανακοινώσεις για το μάθημα
• Δημοσιοποίηση εκπαιδευτικών οδηγών
• Παροχή εκπαιδευτικού υλικού
• Χρήση διαδικτύου κατά τη διδασκαλία
• Επικοινωνία φοιτητών με διδάσκοντες για απορίες, ερωτήσεις
• Ανακοινώσεις αποτελεσμάτων εξετάσεων (my-studies)
• Διακίνηση ερωτηματολογίων αξιολόγησης του μαθήματος (survey.uoa.gr)
• Ανακοίνωση αποτελεσμάτων αξιολόγησης του μαθήματος από τους φοιτητές (ανάρτηση αποτελεσμάτων ιστοσελίδα)
• Χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης για επικοινωνία με φοιτητές
• Μαθήματα μέσω τηλεματικής σύνδεσης με εκπαιδευτές ή/και εκπαιδευόμενους εκτός Τμήματος
• Χρήση πλατφόρμας η-τάξη
• Χρήση προσωπικής ιστοσελίδας για ανάρτηση εκπαιδευτικού υλικού, ασκήσεων, συζήτηση κ.λπ.

Μέθοδοι αξιολόγησης

• Τελική γραπτή συμπερασματική αξιολόγηση με ερωτήσεις κλειστής απάντησης (πολλαπλής επιλογής)

Συνιστώμενη Βιβλιογραφία

• Greenwood David, Slack Richard, Peutherer John, Barer Mike, Ιατρική Μικροβιολογία, Broken Hill Publishers LTD, 2011.
• Βοήθημα «Πρακτική άσκηση στην Ιατρική Μικροβιολογία» (Εργαστηριακό) Ν. Καποτάς.